20 maja, 2025

Kiedy zabawka staje się problemem? O minimalizmie i nadmiarze

Czasami łapiemy się na tym, że mimo pełnych pudeł, regałów i skrzyń – nasze dzieci nie mają się czym bawić. Patrzymy na sterty kolorowych przedmiotów i zadajemy sobie pytanie: jak to możliwe, że wśród tylu opcji, tak często słyszymy „nudzę się”? To właśnie wtedy zaczyna do nas docierać, że zabawka – choć z definicji ma sprawiać radość – może również stać się ciężarem. Dla nas, dla dziecka, dla przestrzeni, którą dzielimy. Czy nadmiar może przesłaniać sens zabawy? I czy mniej naprawdę może znaczyć więcej?

Zabawki jako ucieczka, a nie potrzeba

Wielokrotnie, kierowani dobrymi intencjami, kupowaliśmy kolejne zabawki, chcąc sprawić dziecku przyjemność, nagrodzić je, zająć jego uwagę, zrekompensować brak czasu. Czasem było to impulsem, czasem poczuciem winy, czasem uległością wobec reklam i trendów. Ale z czasem zauważyliśmy, że każda nowa rzecz cieszy coraz krócej, a ekscytacja nowością szybko ustępuje znudzeniu i chęci posiadania czegoś jeszcze. Zabawka przestaje być przedmiotem służącym zabawie, a staje się kolejnym „przelatującym przez ręce” gadżetem. I tu pojawia się problem – z nadmiarem przychodzi obojętność.

Cisza w chaosie – czego dziecko naprawdę potrzebuje

Otwierając szafki i widząc, ile rzeczy nie było używanych od tygodni, zaczęliśmy dostrzegać wartość w czymś innym niż ilość. To, co najbardziej rozwijało nasze dzieci, niekoniecznie było tym, co najgłośniejsze, najbardziej kolorowe czy najnowsze. Często najdłużej bawiły się prostymi przedmiotami: klockami, lalką, kartonowym pudłem, które udawało dom, statek lub jaskinię. Okazało się, że kiedy zabawka nie narzuca gotowego scenariusza, dziecko zaczyna tworzyć własny. A wtedy zabawa naprawdę nabiera sensu.

Minimalizm – nie ograniczenie, lecz uwolnienie

Minimalizm w kontekście dziecięcego świata nie oznacza surowości ani zabraniania wszystkiego. To raczej świadomy wybór – tego, co wartościowe, trwałe i inspirujące. To decyzja, by jakość stawiała się wyżej niż ilość. Ograniczając liczbę zabawek, dajemy dziecku przestrzeń – zarówno fizyczną, jak i emocjonalną – do odkrywania głębi zabawy. Zamiast przeskakiwania z jednej rzeczy na drugą, pojawia się skupienie, kreatywność, dłuższe zanurzenie się w jednej aktywności.

Jak zacząć? Małymi krokami

Nie musimy od razu wszystkiego wyrzucać czy rezygnować z przyjemności obdarowywania. Możemy jednak zacząć od selekcji: odłożyć część rzeczy i rotować je co kilka tygodni. Często to, co było „znudzone”, po miesiącu wraca z nową energią. Warto też obserwować, co naprawdę angażuje nasze dzieci. Może się okazać, że wystarczą trzy, cztery dobrze dobrane zabawki, by zapewnić godziny prawdziwej, rozwijającej zabawy. Reszta? Może znaleźć nowe życie – w przedszkolu, u znajomych, na charytatywnej zbiórce.

W świecie pełnym nadmiaru największym luksusem staje się prostota. Gdy zabawka przestaje być celem samym w sobie, a staje się środkiem do rozwijania wyobraźni, relacji i emocji – wraca na swoje właściwe miejsce. Nie w centrum pokoju, lecz w centrum wspólnego przeżywania dzieciństwa.

Zabawka wczoraj i dziś: jak zmieniały się potrzeby dzieci Zabawka DIY – twórcza zabawa dla całej rodziny